Kuşkonmaz nasıl yetiştirilir - Kuşkonmaz nerelerde yetişir?
Kuşkonmaz nasıl yetiştirilir - Kuşkonmaz nerelerde yetişir?
Kuşkonmaz
bitkisinin üretilmesi oldukça zahmetli ve diğer sebze türlerinden çok
farklıdır. Ancak bir kez yetiştirilen ve iyi bakılan bitki, 15-20 yıl
süreyle ürün verir. Bu sürenin ilk iki yılı ürünsüz geçer, daha sonra
bitkiden ürün alınmaya başlanır. Bitkinin üretilmesi ya tohumla ya da
vejetatif yöntemlerle olur.
Her iki yöntem de birkaç yıl süreli, zahmetli ve profesyonelce
çalışmalar gerektirir. Bu şekilde yapılan çalışmaların sonucu elde
edilen ve pençe adı verilen toprakaltı rizomu (kök-gövdesi), bitkinin
yetiştirileceği bahçe ya da tarlada dikim hendeği adı verilen, sıra
arası 150-180 cm., derinliği 25-30 cm. ve eni 30 cm. olan boydan boya
bir hat halinde açılmış çukurlara dikilir.
Dikim hendekleri bölgedeki hâkim rüzgârlar yönünde kazılırsa bitki
yeterince havalanır, aşırı nemden kurtulur. Bu hendeklere kuşkonmaz
pençelerinin dikimi ilkbaharda, toprak tava geldiğinde ve havalar
ısınmaya başladığında, sıralar üzerinde 35-40 cm. dikim aralığı
bırakılarak yapılır.
BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ
İklim isteği: Kuşkonmaz, iklim isteği ve özellikle sıcaklık bakımından
uyum yeteneği fazla olan bir bitkidir. Kış soğukları ve yaz
sıcaklıklarından olumsuz yönde etkilenmez. Toprak altında kalan pençesi,
aşırı soğuklara bile dayanır. Bu nedenle çok soğuk bölgelerde bile
kuşkonmaz bitkisi yetiştirilebilir.
Sürgün gelişmesi 12 derecede başlar, bitki, 18 derecede en fazla
etkinliğe erişir. Hasat döneminde ise, sıcaklık 15-18 dereceler arasında
olmalıdır. Hasattan sonra havanın 35-40 derecelere çıkması bile
bitkinin gelişmesinde sorun yaratmaz.
Kuşkonmaz bitkisi, belli bir soğuklama dönemini de yaşamak ister.
Bitkiyi ilgilendiren bir başka iklim konusu da, hasat zamanında uzun
süreli ve şiddetli yağışları yaşamamasıdır. Aksi takdirde bitkide sürgün
gelişmesi yavaşlar ve sürgünlerin niteliği düşer. Bu bakımdan
kuşkonmaz bitkisinin üretimine en uygun yerler, 1.200 m. yüksekliğe
kadar çıkabilen geniş plato ve ovalardır.
Toprak isteği: Kuşkonmaz bitkisi, farklı toprak bünyelerine de kolayca
uyum göstererek kumlu topraklardan ağır killi topraklara kadar farklı
yapıdaki topraklarda yetiştirilebilir. Yine de toprak yüzeyi ve alt
toprak yapısı, bitkinin gelişmesini, sürgün verimini ve niteliğini
etkileyeceğinden, bitkinin yetiştirileceği toprağın dikkatle incelenmesi
gerekir.
Kuşkonmaz bitkisinin toprağı geçirgen yapılı, 80-100 cm. derinlikli ve
taban suyu seviyesi 60 cm. derinde olmadır. Hafif bünyeli, kumlu,
kumlu-tınlı, tınlı-kumlu ve hafif kireçli topraklar kuşkonmaz bitkisine
pek uygundur. Bitki, asitli topraklara dayanamaz. Toprağının pH’ı
6,5-6,8′in altına düşmemelidir. Asidite yükselirse yanmış kireç
dökülerek durum düzeltilebilir.
Sulama: Kuşkonmazların fidesi yetiştirilirken sık ve az su verilerek
bitkinin su gereksinimi karşılanır. Aşırı sulama, mantar hastalıklarına
neden olur. Pençelerin hendeklere dikiminden sonra, yazları kurak geçen
bölgelerde kuşkonmaz, yağmurlama yöntemiyle ya da sıralara yüzeysel
verilecek suyla sulanır. Bu döneminde de bitkiyi sık ama az sulamak daha
yararlıdır.
Gübreleme: Kuşkonmaz bitkisinin yetiştirildiği bahçe ya da tarla organik
madde içeriği yönünden yetersizse düzenli gübreleme yapılması gerekir.
Bitkinin ilk gübrelemesi, nisan-mayıs aylarında yalnızca azotlu gübre
verilerek yapılır. Haziranda bir kez daha azotlu gübre verilir.
Bitkiye, sonbaharda iyi yanmış çiftlik gübresi ile daha sonra da
süperfosfat fenni gübre verilmelidir.
Toprak işleme ve diğer bakım işlemleri: Pençelerin dikiminden sonra
dikim hendekleri toprakla doldurularak kuşkonmaz bitkisinin normal
sıraları ortaya çıkar. İşte bu bitki sıraları arasında yetişen yabani
otlarla, gerektikçe çapalama yapılarak mücadele sürdürülmeli; bitkinin
ilk iki yılında hasat edilmeyen sürgünleri sonbaharda sararıp kuruyunca,
bunlar kesilip bahçe dışına atılmalı, mümkünse yakılıp yok
edilmelidir. Böylece bitkiye dadanacak zararlı ve hastalıkların yok
edilmesine yardımcı olunur.
Hasat (Derim): Kuşkonmaz bitkisinden, ilk iki yılında kesinlikle ürün
alınmaz. Bitkiden ürün alınmaya üçüncü yılında başlanır. Ancak, bitkiyi
fazla yormamak için ürün alma işi kısa tutulur. Ürün alma yıllarının
başlamasıyla bitkiden düzgün, beyaz, kartlaşmamış ve iyi nitelikli ürün
alınması için kuşkonmaz bitkisi sıralarının üzerine yumuşak topraklar
çekilip örtülür.
Bu işleme kümbetleme denir. Ilık bölgelerde mart ayının ikinci
yarısında, daha serin bölgelerde nisan ayının başında sürgünler uyanmaya
başladığından, kümbetleme işi bu sırada yapılıp bitirilmelidir.
Gecikilirse sürgünler erkenden toprak yüzüne çıkar, kısa kalır ve
renkleri yeşile döner.
Kuşkonmaz bitkisinden hasat ilkbaharda yapılır. Belirli bir süre
sürgünler kesildikten sonra hasat işlemi durdurulur. Bitkiye, besin
maddesi yapması ve pençelerinde depolaması için izin verilir. İlk ürün
alma yılında (bitkinin üçüncü yılı), her bitkiden 2-3 sürgün, sonraki
yıllarda 7-8 sürgün, bitki çok güçlüyse 9-10 sürgün alınır. Ürün yani
sürgünler kesilir kesilmez nemli bir ortama alınmalıdır. Üzeri nemli bir
bezle örtülü bir sepet bu işe yarayabilir.
Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Kuşkonmaz bitkisine dadanacak
zararlı ve hastalıklarla, uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma
ilacı kullanılarak zamanında, eksiksiz ve aksatılmadan mücadele
edilmelidir.
alıntı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder